project διδακτική μέθοδος ή τρόπος εργασίας;

Παππά Άννα
Δασκάλα-Συγγραφέας

Το project είναι απλώς μια διδακτική μέθοδος, ένας τρόπος εργασίας, που δεν πρέπει να μας περιορίζει στη διδακτική μας πράξη. Η φιλοσοφία ενός μαθήματος project, προσβλέπει στην αποικοδόμηση αυταρχικών δομών μάθησης, ενώ ταυτόχρονα οικοδομεί ένα πλήθος δυνατοτήτων για αυτόνομη δράση, βίωση και αυτοέκφραση.
Είναι μια μέθοδος που αναδεικνύει τα ταλέντα  και τις ικανότητες όλων των παιδιών, τόσο των «ακαδημαϊκώς ικανών», όσο και των «αδύνατων» μαθητών. Αναδεικνύει παιδιά που γράφουν και μιλούν ορθά, αλλά και αυτά που εκφράζονται αμήχανα, αυτά που είναι οργανωμένα, αλλά και τα αφηρημένα ονειροπόλα, τα κοινωνικά, αλλά και τα στοχαστικά, τα επιδέξια, αλλά και τα αδέξια. Σε ένα project, χρειάζονται τα ταλέντα και οι ικανότητες όλων των μαθητών, για τη διεκπεραίωσή του.
Το κύριο χαρακτηριστικό, είναι η διαθεματικότητα, δηλαδή η προσπάθειά μας να δούμε όλες τις πλευρές ενός θέματος, να δούμε τη συνεργατική δύναμη της γνώσης, την αλληλουχία και εξέλιξή της.
Διδασκαλία οργανωμένη να προκαλέσει συνθετικές διαδικασίες, είναι πολύ διαφορετική από μια γραμμική διδασκαλία, τυπική και παραδοσιακή.
Ο μαθητής δεν είναι παθητικός δέκτης και δεν αποταμιεύει τις γνώσεις που του προσφέρονται, όπως αποταμιεύει τα χρήματα ένας κουμπαράς, δεν «επισκέπτεται» μια τράπεζα πληροφοριών. Τις γνώσεις  τις ανακαλύπτει ή καλύτερα τις οικοδομεί μόνο του ή σε συνεργασία με τους συμμαθητές του και τις συμμαθήτριές του και με την κατάλληλη πάντα μεθοδική βοήθεια και την αυτενεργή και ερευνητική προσπάθεια.
Η μάθηση προϋποθέτει μια απορία, μια πρόκληση προς τη διανοητική  ενέργεια των μαθητών. Πρέπει να γεννηθεί μέσα στο πνεύμα των μαθητών μια απορία, για να κινηθεί και να τελεσφορήσει η διαδικασία που ονομάζουμε μάθηση. Όταν δεν υπάρχει μια ανάγκη, πώς θα υπάρξει η ικανοποίησή της; Ζητεί κανείς το φαγητό, μόνο όταν πεινάει.
Απορώ  και προβληματίζομαι, είναι λέξεις περίπου συνώνυμες. «Πόρος» είναι το μέσον και το πέρασμα. Απορώ, σημαίνει ότι μου λείπει το μέσον για να πετύχω το σκοπό που έχω θέσει. Αυτό το λέμε σήμερα, με μια λέξη που έγινε του συρμού «προβληματίζομαι», έχω δηλαδή εμπλακεί σε ένα πρόβλημα και αγωνίζομαι να το λύσω, για να λευτερώσω το πνεύμα μου και να προχωρήσω. Μόνο όταν απορεί, όταν προβληματίζεται, ζητάει να μάθει και μπορεί να μάθει ο άνθρωπος. Πρώτο λοιπόν καθήκον του δασκάλου είναι να δημιουργήσει μέσα στην αίθουσα τις προϋποθέσεις της απορίας, το κλίμα του προβληματισμού. Ευκαιρίες παρουσιάζονται πολλές, αρκεί να τις προσέξει και να τις χρησιμοποιήσει στην ώρα τους, πρέπει όμως να αποφευχθεί η τεχνητή διέγερση και μάλιστα τα τεχνάσματα, τα οποία τις περισσότερες φορές είναι τυποποιημένα και βαρετά και δήθεν ανοίγουν την όρεξη για μάθηση.  Αντίθετα, φυσικά και αβίαστα, θα πρέπει τα παιδιά να οδηγούνται στην «ετοιμότητα δράσης». Και αυτό θα συμβεί, μόνο όταν βρεθούν, όπως ήδη είπαμε, μπροστά σε μια πραγματική απορία, σ’ ένα γνήσιο πρόβλημα.
Η συλλογή πληροφοριών πάνω στο θέμα που προβληματίζει και ενδιαφέρει τα παιδιά, δεν είναι μάθηση, αλλά η μάθηση θα έρθει μέσα από την επεξεργασία και την εμβάθυνση της πληροφορίας, με δική τους παρατήρηση,  δική τους φαντασία και τη δική τους κρίση.
Περπατώντας στα ιστορικά μονοπάτια της Θεσσαλονίκης project τοπικής ιστορίας