Προσέγγιση μιας ενότητας από το βιβλίο «Της Γλώσσας το ροδάνι»,με τίτλο οι Κατασκευές αναπτυσσόμενη στον ιστό των περισσοτέρων μαθημάτων του σχολικού προγράμματος. Χρησιμοποίησα τις 10 ώρες που προβλέπονται για την ολοκλήρωση της ενότητας, 8 ώρες από τις 70 που προβλέπονται για δραστηριότητες εκτός εγχειριδίου. Τις 4 ώρες των εικαστικών και της ευέλικτης ζώνης. Τις 5 ώρες μαθηματικών και 3 ώρες φυσικής, αφού μιλώ για διεπιστημονική προσέγγιση, όπου κρατώ και την επιμέρους των μαθημάτων στοχοθεσία. Αυτός είναι ο λόγος που δεν αναφέρομαι στον όρο διαθεματικότητα. Σίγουρα είναι δύσκολο να μεταφέρω το κλίμα της δημιουργικής πνοής και της εναλλαγής δραστηριοτήτων που καθημερινά είναι μια πραγματικότητα για την τάξη μου.
Χρησιμοποιώντας τον όρο μελέτη, μελέτησαν, θα εννοώ την αποκωδικοποίηση των πληροφοριών και την ταξινόμηση αυτών με στόχο την πραγματική γνώση. Η αποκωδικοποίηση αυτή δεν πετυχαίνεται αμέσως και ίσως να χρειαστεί και δεύτερη χρονιά προσπάθειας.
1η ημέρα
Μαζί με τα παιδιά γράψαμε τη στοχοθεσία, χωρίς να είναι απαραίτητο να ακολουθήσουν αυτή του βιβλίου. Τους έκανα γνωστό τέλος τα γραμματικά και συντακτικά θέματα με τα οποία θα ολοκληρωνόταν η στοχοθεσία μας. Τα παιδιά συνδύασαν τους στόχους αυτής της ενότητας με τους στόχους της προηγούμενης με τίτλο «Παιχνίδια».
Στη συνέχεια παίρνοντας αφορμή από την εισαγωγή του τετραδίου εργασίας με τον Πινόκιο, τους ζήτησα να φτιάξουν σε επίπεδο συνεργασίας δύο ατόμων μια ιστορία με θέμα «Ο Πινόκιο και εμείς», αφηγηματικός τρόπος γραφής κειμένου. Παρουσίασαν τις εργασίες τους και διασκέδασαν πραγματικά με τις ιστορίες των άλλων. Ο Πινόκιο ζωντάνεψε, έγινε ο φίλος τους.
(2 διδακτικές ώρες)
2η ημέρα
Μελέτησαν το κείμενο με τίτλο ‘Κατασκευές της φύσης’ ασχοληθήκαμε αρκετά με τις εργασίες κατανόησης κειμένου και παραγωγής λόγου και συνεχίσαμε με τη συντακτική σχέση Υ-Ρ-Α, χρησιμοποιώντας τις προτάσεις του κειμένου-λειτουργική κειμενική προσέγγιση και τέλος διδάχθηκε με βάση το κείμενο η μετατροπή της πρότασης από ενεργητική σε παθητική σύνταξη (κύριο γραμματικό φαινόμενο).
Με αφορμή ένα ενημερωτικό κείμενο-αφίσα που έφεραν τα παιδιά για την πρωτοβουλία ‘Η ώρα της Γης’ , ξεκινήσαμε συζήτηση για τις κλιματολογικές αλλαγές και το ρόλο του ανθρώπου. Πώς δηλαδή ο άνθρωπος με τις κατασκευές του και τις επεμβάσεις στη φύση επιβαρύνει συνεχώς το περιβάλλον. Τους προέτρεψα τέλος στο σπίτι να συζητήσουν και με τους γονείς τους το θέμα και να συμπληρώσουν αντίστοιχη άσκηση στο τετράδιο γεωγραφίας, στην ενότητα για το κλίμα.
(2 διδακτικές ώρες)
3η ημέρα
Την ημέρα αυτή ασχοληθήκαμε με την εργασία τους που αφορούσε τη χρήση ενεργητικής και παθητικής φωνής στο ίδιο ρήμα και με αφορμή το ρήμα περιβάλλω και τη γραφή των παράγωγων ουσιαστικών του, προχωρήσαμε σε άσκηση που έχει σχέση με την ορθογραφία του ρήματος βάλλω και συζητήσαμε την σημασία των προθέσεων. Όπως καταλαβαίνετε δε κρατώ τη σειρά των κειμένων και ασκήσεων και σε αυτό με βοηθά ότι έχω στοχοθεσία ενότητας και όχι κεφαλαίου.
Αφού δόθηκαν στο σπίτι εργασίες εμπέδωσης από το τετράδιο εργασιών 9(4,5,6), τους επισήμανα ότι θα πρέπει να κάνουν μια επανάληψη τα μεταβατικά και αμετάβατα και συνδετικά ρήματα. Είναι σημειωμένα στο τετράδιο ‘κώδικας της γλώσσας’, όπως και όλα τα συντακτικά και γραμματικά φαινόμενα που συναντήσαμε.
(2 διδακτικές)
4η ημέρα
Η ημέρα ξεκίνησε με την προσπάθεια των παιδιών να κατασκευάσουν το καραβάκι τους, σύμφωνα με τις οδηγίες που έχει στο τετράδιο εργασιών. Γρήγορα διαπίστωσαν ότι δεν τα κατάφερναν και άρχισαν να συζητούνε το γιατί. Μετά από συζήτηση διαπίστωσαν ότι βλέποντας μόνο τις εικόνες και βιαστικά είναι λίγο δύσκολο να πετύχουν την κατασκευή.
Παιδιά της εικόνας και της γρήγορης πληροφορίας δυσκολεύτηκαν πραγματικά να κάνουν την πρώτη τους κατασκευή. Αφού βάψαμε τα καραβάκια, δημιουργήσαμε τον μικρό μας πίνακα. Ως εργασία γραπτής έκφρασης τους έδωσα να αναπτύξουν τις απόψεις τους πάνω στο θέμα ‘τι χρειάζεται για να πετύχω μια κατασκευή’. Αφού επανέφεραν στο μυαλό τους όλη τη συζήτηση που είχε προηγηθεί, έγραψαν για την εμπειρία τους και τα αίτια αρχικής αποτυχίας τους στην κατασκευή.
(2 διδακτικές)
5η ημέρα
Μερικά παιδιά πεισμώσανε, όπως μου είπαν, με την μικρή τους αποτυχία στην κατασκευή της βάρκας και στο σπίτι τους έκαναν ακολουθώντας τις οδηγίες του βιβλίου το δικό τους μόμπιλο. Ήταν μια ευχάριστη έκπληξη για μας και μας δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθούμε με τα μεταβατικά και αμετάβατα ρήματα, με αφορμή την άσκηση παραγωγής γραπτού λόγο, με σχετικό κείμενο οδηγιών. Γνώριζαν για τη γραφή κειμένων οδηγιών από την ενότητα των παιχνιδιών. Στη συνέχεια συγκρίναμε κείμενα με οδηγίες από τις δυο ενότητες και συμπληρώσαμε ασκήσεις από το βιβλίο.
Τους ακολούθησα στην επιθυμία τους να φτιάξουν το δικό τους ομαδικό επιτραπέζιο.
Έγραψαν τα υλικά, τον τρόπο εργασίας και τις τεχνικές εργασίας. Κατασκεύασαν το παιχνίδι και έγραψαν τους κανόνες παιχνιδιού.
Το ‘έξυπνο δέντρο’, ο ‘Αϊνστάιν’, το ‘much money’, το γνωστό επιτραπέζιο ‘φιδάκι’ αλλά με διαφορετικούς κανόνες, είναι τα πρωτότυπα παιχνίδια τους.
(3 διδακτικές ώρες)
6η ημέρα
Την 6η ημέρα ξεκινήσαμε το αφιέρωμα στον Καραγκιόζη. Με αφορμή την ενότητα ‘Φως’ από το τετράδιο ‘Ερευνώ και Ανακαλύπτω’ μιλήσαμε για τη διάδοση του φωτός, την σχέση ‘φως και σκιά’ και από το βιβλίο μελέτησαν για το πώς ενέπνευσε το φως ποιητές, ζωγράφους, φιλοσόφους και επιστήμονες.
Φτάσαμε με πολύ φυσικό τρόπο στον Καραγκιόζη και έχοντας ανοιχτό το βιβλίο της θεατρικής αγωγής, γνωρίζουμε ακόμη περισσότερα για τον Καραγκιόζη και τους χαρακτήρες των ηρώων του. Από το τετράδιο της γλώσσας και αφού μελέτησαν την κατασκευή των φιγούρων και τις είδαν φτιαγμένες, εξασκήθηκαν στα μεταβατικά, αμετάβατα, συνδετικά ρήματα και τις αναφορικές προτάσεις, μέσα από τα κείμενα.
Η εργασία στο σπίτι ήταν παραγωγή γραπτού λόγου όχι από το βιβλίο της γλώσσας, αλλά το βιβλίο της θεατρικής αγωγής, αφού πρώτα παρακολούθησαν μια βιντεοσκοπημένη συνέντευξη του μεγάλου καραγκιοζοπαίκτη Σπαθάρη.
(4 διδακτικές ώρες)
7η ημέρα
Από την προηγούμενη ημέρα γνώριζαν ότι για πέντε λεπτά η κάθε ομάδα θα έπαιζε τη δική της ιστορία καραγκιόζη. Χαρά, γέλιο. Δε θα ξεχάσω εύκολα τον Μιχάλη, ένα παιδί αρκετά κλειστό στον εαυτό του, να μου λέει ‘κυρία, ήταν η πιο ευτυχισμένη μου μέρα στο σχολείο’.
Η ημέρα τελείωσε όπως άρχισε, με ενδιάμεσους σταθμούς άλλα μαθήματα. Τελείωσε με παιχνίδι. Βγήκαμε στην αυλή και έπαιξαν τα επιτραπέζια, αφού τα αντάλλαξαν μεταξύ τους.
(1 διδακτική ώρα)
8η ημέρα
Ημέρα των εικαστικών. Κεφάλαιο 3ο Ψηφίδες – Ψηφιδωτά
Παρατηρούμε τις εικόνες, μιλούμε ανακαλώντας γνώσεις που αποκτήθηκαν το προηγούμενο χρονικό διάστημα. Στο βιβλίο της ιστορίας βρίσκουμε εικόνες ψηφιδωτών, τις παρατηρούμε και μιλούμε για την τεχνική των ψηφιδωτών στη ρωμαϊκή και βυζαντινή εποχή και την καινοτόμο χρήση τσιμέντου ως βάση.
Βλέποντας ταυτόχρονα τα σύγχρονα ψηφιδωτά και εικόνες από ψηφιδωτά της αρχαίας Ελλάδας, βρήκαν ομοιότητες με τα σημερινά ψηφιδωτά, κυρίως ως προς τα υλικά. Ανακάλυψαν τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και έγραψαν τις οδηγίες κατασκευής, αφού συμβουλεύτηκαν το βιβλίο της γλώσσας για ακόμη μια φορά.
Κατασκεύασαν στη συνέχεια τις ψηφίδες από πηλό, τις χρωμάτισαν και ακολουθώντας τις οδηγίες που έγραψαν οι ίδιοι αφού παρατήρησαν τις εικόνες,
κατασκεύασαν το πρώτο τους ψηφιδωτό.
(3 διδακτικές ώρες)
9η ημέρα
Με το κεφάλαιο ‘Παιχνίδια φωτός’ (βιβλίο εικαστικών), ξεκίνησε η πρώτη ώρα. Το μάθημα με τις εικόνες ήταν μια καλή ευκαιρία μέσα από τη συζήτηση να αξιολογήσω τη μετατροπή των πληροφοριών που πήραν, στη διάρκεια του μαθήματος της Φυσικής, σε γνώση. Στόχος μου η αξιολόγηση και η επανατροφοδότηση. Πάντα τους προκαλώ να περιγράφουν μια εικόνα χρησιμοποιώντας και ορολογία που απέκτησαν και σε άλλα μαθήματα.
Με αφορμή την εικόνα 3 μας δόθηκε η ευκαιρία να μιλήσουμε για το φαινόμενο της ανάκλασης, να γίνουν πειράματα και παρατηρήσεις και να βγουν τα συμπεράσματα για την ανάκλαση και τη διάχυση του φωτός. Είχαμε από την προηγούμενη μέρα χωρίσει τα σώματα σε διαφανή, ημιδιαφανή και αδιαφανή. Με αφορμή τις λέξεις αυτές μεταπηδάμε στο βιβλίο της γλώσσας και ασχολούμαστε με τη σύνθεση με στοιχεία από τα αρχαία ελληνικά.
(3 διδακτικές ώρες)
Ένα ξεχωριστό κεφάλαιο κατασκευών αυτό των μαθηματικών μας απασχόλησε για 5 διδακτικές ώρες. Ξεκινήσαμε από το βιβλίο των μαθηματικών και τις βεντάλιες γωνίες. Από το βιβλίο και το τετράδιο έγιναν ασκήσεις εμπέδωσης.
(2 διδακτικές ώρες)
10η ημέρα
Ξεκινώντας από το βιβλίο γλώσσας μιλήσαμε για τη χρήση του λόγου στις ασκήσεις των μαθηματικών. Υπάρχουν κείμενο, αριθμητικά σύμβολα, συντομογραφίες, σχέδια και φυσικά απαιτείται ακρίβεια. Πάνω σε μιλιμέτρ χαρτί έφτιαξαν τις δύο κατασκευές.
Στη συνέχεια τους ζήτησα να γράψουν τις οδηγίες στην άλλη φωνή. Και φυσικά τους ζήτησα να θυμηθούμε τη γραφή των απόλυτων και τακτικών αριθμητικών. Χαρακτηριστική παρατήρηση του Κωστή, ενός μαθητή μου ήταν η εξής: «Κυρία καταφέραμε με μία άσκηση από τη Γλώσσα, να κάνουμε σχεδόν όλη τη γεωμετρία»
Η ημέρα μας τελείωσε με κατασκευή ενός πίνακα ζωγραφικής, χρησιμοποιώντας γεωμετρικά σχήματα, αφού πρώτα έγινε συζήτηση πάνω στους πίνακες του Πάουελ Κλέε και του Πάμπλο Πικάσο. (5 διδακτικές ώρες)
11η ημέρα
Ημέρα αξιολόγησης έργου σε επίπεδο τάξης, επίπεδο ομάδας, αυτοαξιολόγησης και επανατροφοδότησης. (2 διδακτικές ώρες)
Παππά Άννα
.png)
Anna ' s Pappa blog 